Reenders

Genealogy

Site Navigation

Rechterlijke Archieven

Het grootste deel van de rechterlijke archieven ('Notulen van rechtdagen van het gerecht van Eenrum') zoals aanwezig in de Groninger Archieven heb ik inmiddels getranscribeerd. Het gaat om toegangsnummer 734, inventarisnummers 138, 139 en 140. Deze zaken bevatten zeer interessante genealogische informatie die ik o.a. gebruik voor het samenstelen van de dorpsgenealogie van Eenrum.

Op deze pagina een greep uit de rechtszaken die in de 18e eeuw in de Jurisdictie Eenrum aan de orde kwamen. Het geeft een aardig beeld van wat de Eenrummers bezig hield.
Naast niet tijdig betaalde aflossingen van leningen, uit- en afkopen en erfenissen, kwam ik een paar zaken tegen die er wat uitspringen en de moeite waard zijn om eens door te lezen.
Onder het motto: "Niets menselijks is de mensen vreemd." Ook niet in Eenrum in de 18e eeuw.

d. 23 Meert 1756

petitie

Vertonen het EE Gerigte met sculdigh eerbiet de Voorstanders over het kint van wijlen Melle Jacobs bij Trijnje Jans in egte verwekt, hoe haer pupil tot dusverre bij de moeder Trijnje Jans heeft gewoont, dog, gemelte Moeder sig dagelijks dronken drinkende en een slegte opvoedinge an gemelte pupil bestedende versoeken de voorstanders geauthoriseert te mogen worden om gemelte pupil van de Moeder te nemen en elders besteden, om een beter opvoedinge an haer selven te versorgen.
Heeft het EE Gerigte het versoek geaccordeert.

Regtdag gehouden in Judicio tot Eenrum den 20 Junij 1769

In saken
De Hoog Wel Geboren Heer Starkenborg van Wehe Impetr.
@
Jacob Melles te Eenrum Gede. bij poena als na regte

De Heer Impetr. contendeerde per Advocatum W. H. Hoving tot confirmatie van navolgende conclusie. Ten Eijnde gij genoegsaam regtens sult hebben te verifieren, of anderssins revoceren, soodaene eerrovende woorden als gij tegens den Impetr. ten huise van Harm Jans op de 15 Maij op de Zoltkamp hebt uitgebraakt bij foute van dien en confirmatie deses gedogen de dispositie en provisie als na regte.
De Gede. Jacob Melles in Judicio comparerende declareerde te berusten in de confirmatie van het tweede lid der conclusie: latende voorts tekenen, hoe van t Eijland Schiermonkoog en keren is gekomen, door schipper Jan Geijes met buiten gewoon sterke in Zee gevondene genever was onthaalt geworden, waar door van groote dronkenschap onverhoets was overvallen, in soo verre, dat sich van sijne daden en gesegdens niets wiste te herinneren: Maar bij aldien de Hoog Wel geboren Heer van Wehe te na gesproken mogte hebben, soo verklaarde daar van seer te poeniteren, en all sulke gesegdens te recanteren, en over sulks den Hr. Impetr. verschoninge te vragen; verklarende daar en tegens van den H.W. Gebr. Heer Impetr. niet anders te weten als alle eere en deugt, met des selfs hooge character en geboorte over eenkomstig: praesenterende voorts de breuke, en alle kosten over desen aangewend te willen voldoen.
Heeft het EE gerigte de genomene conclusie op acquiescement van Gede. quoad secundum membrum geconfirmeert: en voorts het declaratoir van Gede. in actis getekent.

Regtdag gehouden in Judicio tot Eenrum den 4 October 1774

In saken
Het EE gerigte van Eenrum ratione officii
contenderende tegens
Abel Derks een slagter te Eenrum

Tot confirmatie van volgende conclusie. Ten Eijnde gij naar regte sult worden gecorrigeert ter oirsaeke u hebt onderstaan, om den persoon van Jacob Alberts, sijnde een boer te Eenrum, op Woensdag avond den 27 Julii 1774, tusschen 5 en 6 uiren of daar om streeks, terwijl deselve met sijn dogtertje en dienstventje twee enters op het Eenrummer Aagt in de weijde was gaan brengen, met voorberaeden woede na te gaan, en den selven met een swijneschrabber die gij bij u haddet derwijse af te slagen, dat dat instrument daardoor in tween gebroken is.
Gede. was selve in Judicio praesent, en bekende de waarheit te sijn al t geene in de conclusie was ter nedergestelt, ook had hij de swijne schrabber wel was waar op de man in stukken geslagen, maar was deselve van te voren al haast in stukken geweest, versoekende over sulks genadig en niet na gestrengheit van regt geoordeelt te mogen worden, en dat het EE gerigte dese saeke in commissie gelieve te wijsen, om de breuke en kosten met den Gede. te reguleren.
Heeft het EE Gerigte de genomene conclusie geconfirmeert op acquiescement van Gedaagde, en voorts dese sake commissoriael gemaakt om de breuke en kosten met de Gede. soo doenlijk te reguleren.

Regtdag van Eenrum den 19 Decembr 1775

Ter instantie van Jan Alders als diacon van Eenrum word de wedman Jan Harms gelast om Aaltjen Harms alhier woonagtig geregtelijk aan te seggen van soodaene vreemd vrouwspersoon als sij bij haar in huis heeft genomen wederom te laaten gaan 't en sij dat selve vrouwspersoon in staat waare om een acte van indemnisatie van de diaconije haarer geboorteplaats ofte van elders aan de diaconije alhier te besorgen, sullende bij gebreke van dien sij Aaltjen Harms voor alle naedeelige gevolgen die hier uit voor de diaconije van Eenrum veroirsaekt mogten worden aanspraakbaar verblijven. Actum bij het EE Gerigte van Eenrum den 24 Januarii 1776

Regtdag gehouden in Judicio tot Eenrum den 3 Decembr 1776

In saken
Grietje Alberts arrestante
geregtelijk hebbende doen citeren
Jan Garmts wonende als dienstknegt bij Jan Derks tot Eenrum gearresteerde en Gede. parthij bij poena als nae regte.

Concluderende Ten eijnde Gede. parthij uit de Jurisdictie van Eenrum niet sou mogen vertrekken, bevorens gestelt sou hebben domicilium citandi cum procuratore acceptante, en borge voor de kosten nopens soodaene eijsch en conclusie als de arrestante tegens Gede. parthij gedagt te nemen, van teneur.
Ten eijnde gij ingevolge trouwbeloften en daar op gevolgde impraegnatie in met de Impetrte. coram facie ecclesiae in den echten staat sult moeten begeven, bij foute van dien gedogen provisie en dispositie als nae regte.
Waar bij des Impetrtes. verbaal bij Adct. B. Lijphart in qlte vertekent luid. De Impetrte contendeert tot confirmatie van der selver genomene eijsch en conclusie, bij absentie in contumaciam poena i mark, en dat de wedman werde gelast poena twee mark te citeren, edog praesent, en per Advocatum in oppositie komende, word het ingebragte salvo jure ad acta versocht, en extraditie van verb. cum prod. benevens de acte.
De Gede. Jan Garmts selve in Judicio tegenwoordig, bekende de posita ter conclusie soo de Impetrte. tegens de gede. gedagte te nemen vermelt, latende voorts tekenen den inhibente als na stijl en kerkenorde wettig te sullen trouwen.
Is sulks alsoo in actis getekent.

[Ze laten er geen gras over groeien. Op 4 januari 1777 volgt de eerste afkondiging in de kerk te Eenrum: Jan Garmts van 't Westernieuwland en Grietje Alberts van Uithuisen. Hoewel Grietje, getuige de rechtzaak, op 3 december 1776 al zwanger is, wordt hun eerste kind pas op 1 november 1778 in Pieterburen gedoopt. Er volgen nog drie kinderen.]

Rechtdag gehouden in Judicio tot Eenrum den 26 Januarii 1796

In zaaken
Het EE Gerichte van Eenrum ratione officii
gerechtelijk hebbende doen citeren
Salomon Benjamins te Eenrum bij poena een mark.

Per conclusie Ten eijnde Ged.e na rechte zou worden gecorrigeert, ter oorzaake zich hadde onderstaan, van op Vrijdag den 13 November 1795, den persoon van Sijger Beerents van Eenrum voor het hooft te slaan, waar door Gede. den zelven een sterke bloedvloeijenge uit zijn neuse, benevens onder elk zijner beijde oogen een bloedrijse, met een belemmering in zijn gezicht hadde toegebragt.
Bij welke conclusie het EE Gerichte van Eenrum rat.off. contendeerde tot confirmatie
De Gede. zelve in Judicio tegenwoordig acquiesceerde in de confirmatie, verzoekende dat voorts deze zaak commissoriaal mogte worden gemaakt, om de breuke na Landrechte en billijkheid met het EE Gerichte te reguleren.
Heeft het EE Gerichte deze zaak op acquiescement van Ged. geconfirmeert, en voorts tegens naasten commissoriaal gemaakt, om de breuke met Ged. na Landrechte en billijkheid te reguleren.

Last update on .